Maküla Dejenerasyonu nedir?

Maküla dejenerasyonu gözün maküla (sarı nokta: sinir tabakasının merkezindeki net görmeyi sağlayan kısım) bölümünün hastalığı demektir. Makülanın fonksiyonu bozulduğu zaman görme alanımızın merkezinde bulanıklık veya karanlık fark ederiz. Maküla dejenerasyonu hem uzak hem de yakın görüşü etkiler ve iğneye iplik geçirme veya okuma gibi bazı aktiviteleri zorlaştırır ya da imkânsız hale getirir.

Maküla dejenerasyonu, gözün sinir tabakası olan retinanın merkezindeki görmeyi azaltmasına rağmen çevresel görmeyi etkilemez. Örneğin saatin çevresini görebilir, fakat saatin kaç olduğunu söyleyemezsiniz. Maküla dejenerasyonu tek başına tam körlük yapmaz. İşe yarar bir görme kalır ve hastalar başlarının çaresine bakabilirler.

• Maküla dejenerasyonunun sebebi ve tipleri

Çoğu erişkin kimsede yaşlanma sonucu maküla dejenerasyonu gelişir. Yaşa bağlı maküla dejenerasyonunun iki sık görülen tipi vardır: Kuru (atrofik) ve sulu (eksudatif) tip.

"Kuru" maküla dejenerasyonu (atrofik)  Hastaların çoğunda bu tip mevcuttur. Yaşlanma ve maküla dokularının incelmesi sonucu ortaya çıkar. Görme genellikle tedricen azalır.

 "Sulu" maküla dejenerasyonu (eksudatif) Bu tip, tüm olguların %10'unu oluşturur. Gözün arkasında anormal kan damarları oluştuğunda meydana gelir. Bu yeni kan damarları sıvı veya kan sızdırarak merkezi görmeyi bozarlar. Görme kaybı hızlı ve şiddetli olabilir.

• Maküla dejenerasyonunun belirtileri

 Maküla dejenerasyonu farklı kişilerde farklı belirtiler yapabilir. Erken evrelerde fark edilmesi zor olabilir. Bazen bir göz görmesini yitirir, diğeri uzun süre iyi görmeye devam edebilir. Fakat her iki göz etkilendiğinde merkezi görme kaybı daha çabuk fark edilir. Görme kaybını fark etmenin bazı yolları şunlardır:

• Baktığınız yerdeki kelimeler bulanıklaşır;

• Görme alanı merkezinde karanlık veya boş bir alan görünür;

• Düz çizgiler yamuk görünür.

• Maküla dejenerasyonu nasıl teşhis edilir?

Pek çok kimse merkezi görme bulanıklaşana kadar makülada bir problemi olduğunun farkına varamayabilir. Göz doktorunuz aşağıdaki muayeneleri yaparak erken dönemde maküla dejenerasyonu tanısını koyabilir:

• Oftalmoskopla makülanın incelenmesi;

• Grafik kağıdına benzer bir şekille basit görme testi

• Bazen, retina altındaki anormal damarları tespit etmek için anjiogram denilen özel fotoğraflar çekilir. Koldan floresein boyası verilir ve boya, gözünüzün arkasından geçerken fotoğraflama işlemi yapılır.

• Maküla dejenerasyonu nasıl tedavi edilir?

 Halen devam eden tıbbi araştırmalara rağmen "kuru" maküla dejenerasyonunu tedavi edecek bir yöntem yoktur. Böyle bir hastanın tedavisi genellikle içinde bulunduğu duruma adaptasyonun kolaylaştırılmasından oluşmaktadır.

"Sulu" maküla dejenerasyonu erken evrelerinde kısa süreli ve ağrısız bir işlem olan lazerle tedavi edilebilir. Lazer cerrahisinde veya PDT denilen daha yeni bir tedavi metodunda makülaya hasar veren kan damarları ışınlanarak sızıntı yapması önlenir. Lazer yapılan noktada küçük ve kalıcı bir "kör nokta" oluşmasına rağmen bu işlemle daha fazla görme korunmuş olur.

Tıbbi tedavinin ilerlemesine rağmen maküla dejenerasyonu olan kişiler hala bir miktar görme kaybı yaşamaktadırlar. Görme kaybının ileri olduğu durumlarda göz doktorunuz size değişik optik cihazlar önerebilir ya da sizi bir az görenlerin rehabilitasyonu ile ilgilenen uzman ya da merkeze sevk edebilir.

Pek çok destek servisi ve rehabilitasyon programı maküler dejenerasyonu kişilere tatmin edici bir yaşam sunmaktadır.

Çevresel görme fazla etkilenmediği için kalan görme oldukça faydalı olabilir. Bu tip hastalar, büyütücü cihazlar kapalı-devre televizyon, büyük baskılı okuma materyalleri, konuşan cihazlar veya bilgisayarlı aletler ile sıklıkla istedikleri aktiviteleri yapabilmektedir.

İyi Görmek için ‘ışığa’ daima ihtiyacımız var.         

KAYNAK:ÖZEL FUAR HASTANESİ